Τα «μυστικά» του κάστρου στο Γεράκι

Τα «μυστικά» του κάστρου στο Γεράκι

Του Παναγιώτη Χριστάκη, πτυχιούχου Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Παν/μιο Κρήτης

Το κάστρο του Γερακίου βρίσκεται σε έναν αποκομμένο λόφο από τον Πάρνωνα. Είναι περίεργη η θέση του, κάθε φορά που ανεβαίνω και βρίσκομαι στην αυλή έξω από τον ναό του Αγίου Γεωργίου, νιώθω σαν να είμαι πάνω σε ένα πανύψηλο καράβι και να ταξιδεύω. Ανάμεσα στα βουνά, τον κάμπο και τη θάλασσα, νομίζω ότι και άλλοι θα έχουν αυτή την εντύπωση. Πριν πολλά χρόνια ο Φώτης Κόντογλου[1] επισκέφθηκε το κάστρο σε μια περίοδο που έβρεχε και φυσούσε δυνατά βόρειος άνεμος, τότε έγραψε «Κάνω το σταυρό μου και λέγω Αιωνία η μνήμη!».  Λυπήθηκε για αυτούς που άφησαν τους τόπους τους και ήρθαν σε αυτό τον άγριο τόπο και έχτισαν το κάστρο. Λόγω της θέσης του κάστρου αλλά και της κακοκαιρίας του δημιουργήθηκε μια περίεργη και γεμάτη τρόμο ατμόσφαιρα.

Αεροφωτογραφία του Κάστρου του Γερακίου

 Έχω αναφέρει αρκετά για το συγκεκριμένο κάστρο αλλά υπάρχουν και κάποια μυστικά. Συγκεκριμένα ο λόφος του κάστρου έχει μήκος από βορρά προς νότο 120 μ. και πλάτος 60 μ. περίπου. Όταν κάποιος ανέβει και φθάσει στη κεντρική είσοδο θα παρατηρήσει τρείς τριγωνικές εισόδους. Εκεί πιθανόν να υπήρχαν τα οικόσημα της οικογένειας Nivelet, τα οποία δε ντα γνωρίζουμε ακόμα και σήμερα, καθώς τα οικόσημα στο εσωτερικό του ναού του Αγίου Γεωργίου έχει αποδειχθεί ότι ανήκουν σε οικογένεια Ιωαννιτών Ιπποτών. Στη συνέχεια δεν είναι τυχαία η διαμόρφωση της αυλής. Όταν περνάει κάποιος την είσοδο για να μπει στη κεντρική αυλή πρέπει να ανέβει κάποια σκαλιά. Είναι δηλαδή σε ψηλότερο σημείο και αυτό έδινε τη δυνατότητα προστασίας στη πύλη, η οποία ενισχυόταν με πύργους και επάλξεις. Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι οι τετράγωνοι πύργοι στο νότιο τείχος. Στον νοτιοδυτικότερο υπάρχει ένα δωμάτιο με τέσσερις θυρίδες, απ’ όπου εκτοξεύονταν πέτρες στους εχθρούς. Στον άλλον πύργο που βρίσκεται στη νοτιανατολικότερη πλευρά διακρίνονται ανοίγματα που χρησίμευαν για τις ζεματίστρες[2], από τις οποίες χυνόταν εναντίον των εχθρών ζεματιστό λάδι. Πάλι ο Κόντογλου αναφέρει ότι οι κάτοικοι γκρέμισαν το τείχος της δυτικής πλευράς για να βλέπουν οι κάτοικοι τον χορό που γινόταν στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου. Για τα «περίεργα» σύμβολα που βρίσκονται στις τοιχογραφίες έχει γίνει ήδη αναφορά σε προηγούμενα άρθρα. Αυτό που δεν έχει αναφερθεί είναι μια μεγάλη στρογγυλή κολόνα στο δεύτερο κλίτος στον ναό του Αγίου Γεωργίου. Στη βάση της υπήρχε δοχείο για να συγκεντρώνεται το αγίασμα που έτρεχε, από το οποίο, όποιος ασθενής έπινε, έβρισκε θεραπεία. Σύμφωνα με τη τοπική παράδοση το αγίασμα σταμάτησε να ρέει, όταν μια αμαρτωλή γυναίκα το άγγιξε.

Το μεγαλύτερο μυστικό του όμως που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη είναι η μαγευτική του θέα. Μοναχικό και ήρεμο αγναντεύει τον Πάρνωνα, τον Ταΰγετο, τον κάμπο, τη θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα.

---

[1] Έλληνας λογοτέχνης και ζωγράφος (1895-1965)

[2] Οι Καταχύστρες ή Ζεματίστρες: κτιστές περίκλειστες προεξοχές στο άνω τμήμα των τειχών, ένα είδος «μπαλκονιού», από το δάπεδο του οποίου οι αμυνόμενοι έβαλαν με πέτρες και τόξα κατά των εχθρών. Η πληροφορία ότι έχυναν επίσης καυτό λάδι ή νερό, αν και όχι ιδιαίτερα αξιόπιστη, τους προσέδωσε το όνομα «Ζεματίστρες». Παρατηρούνται πολλές παραλλαγές, ανάλογα με την μορφή και την λειτουργία τους.

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα "Το Γεράκι" - φύλλο 18 ( Οκτ-Δεκ 2018)